Jadwiga Towarnicka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jadwiga Towarnicka
Ilustracja
Jadwiga Towarnicka (1919–1986)
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1919
Augustów

Data i miejsce śmierci

23 lipca 1986
Suwałki

Miejsce spoczynku

cmentarz parafialny przy ul. Bakałarzewskiej (Suwałki)

Zawód, zajęcie

bibliotekarka

Rodzice

ojciec Jan Kolendo, matka Petronela (z domu Woronko)

Małżeństwo

Tadeusz Towarnicki (pseud. Naprawa, de Vran)

Dzieci

syn Andrzej

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Odznaka „Zasłużony Białostocczyźnie” Odznaka „Zasłużony dla Województwa Suwalskiego”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Multimedia w Wikimedia Commons

Jadwiga Towarnicka z domu Kolendo (ur. 28 lipca 1919 w Augustowie, zm. 23 lipca 1986 w Suwałkach) – bibliotekarka, nauczycielka, działaczka społeczna.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jadwiga Towarnicka z rodzicami (Janem i Petronelą Kolendo) i synem Andrzejem, 1947 r. Zdjęcie z rodzinnego archiwum pani Edyty Taraszkiewicz
Zespół Teatru Lalek „Wigraszek” podczas pracy. Październik 1955 r. W okularach Jadwiga Towarnicka (siedzi przy stole). Zdjęcie z rodzinnego archiwum pani Edyty Taraszkiewicz
Nowy gmach Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Suwałkach otwiera Jadwiga Towarnicka (1963 r.). Ze zbiorów Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej w Suwałkach
Uroczyste pożegnanie odchodzącej na emeryturę Jadwigi Towarnickiej (1980 r.). Ze zbiorów Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej w Suwałkach
Grób Jadwigi Towarnickiej oraz Jana i Petroneli Kolendo na cmentarzu przy ul. Bakałarzewskiej w Suwałkach

Urodziła się 28 lipca 1919 w Augustowie. Wczesną młodość spędziła w Białymstoku, gdzie zdała maturę. Następnie podjęła studia w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Po wybuchu wojny przerwała studia, pozostała jednak w Warszawie. Wyszła za mąż za Tadeusza Towarnickiego (pseud. Naprawa, de Vran – ranny podczas walk na Woli przy ulicy Okopowej 25, zmarł 1 sierpnia 1944) i urodziła dziecko. Po upadku powstania warszawskiego wraz z malutkim synkiem Andrzejem została ewakuowana do Piaseczna.

W maju 1945 wróciła na Suwalszczyznę. Humanistyczna matura i dwa lata studiów na SGGW umożliwiły jej podjęcie pracy nauczycielki w jednoklasowej szkole podstawowej w Czarnem (od 15 maja 1945)[1], niedaleko Filipowa. Tak wspominała ten okres: „Początki były trudne. Nie mieliśmy podręczników, ani innych pomocy naukowych. Odtwarzałam więc z pamięci teksty i na papierze pergaminowym, zdobytym w jakiejś mleczarni, powstał „mój” elementarz (…) Dzieci pisały na czym się dało: rysikiem na tabliczkach, na kawałkach tapet, a za tablicę szkolną służyło pół okiennicy. Po roku pracy oprócz izby lekcyjnej były już i podstawowe sprzęty, a przy szkole boisko i ogródek. Wszystko to zrobili rodzice uczniów, którzy i mnie udzielili konkretnej pomocy: miałam z dzieckiem co jeść i na czym spać. W tamtych latach nie otrzymywaliśmy wynagrodzenia za pracę, dzięki jednak tym wspaniałym ludziom mogłam od niczego rozpocząć nowe życie”[2].

Kolejne pięć lat przepracowała w suwalskim Państwowym Koedukacyjnym Gimnazjum Ogrodniczym (późniejszym Państwowym Liceum Ogrodniczym I Stopnia), uczyła biologii, botaniki, chemii i zoologii, a także pełniła funkcję wicedyrektora szkoły. W tym też okresie przez około półtora roku była wykładowcą w Instytucie Kształcenia Kadr dla Rolnictwa w Janowie koło Mińska Mazowieckiego.

1 listopada 1951 podjęła pracę w bibliotece jako kierownik Powiatowej Biblioteki Publicznej w Suwałkach, a po połączeniu bibliotek powiatowej i miejskiej objęła stanowisko kierownika tejże placówki (IX.1956–30.VI.1975). Od lipca 1975 (po zmianach administracyjnych w kraju) pełniła funkcję wicedyrektora Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej w Suwałkach.

Przez niemal 29 lat była związana z suwalskim bibliotekarstwem. Była autorką wystaw popularyzujących kulturę regionu. Dzięki jej zaangażowaniu rozbudowano sieć biblioteczną w powiecie a następnie w województwie suwalskim. Polepszyły się warunki lokalowe bibliotek, a kadra bibliotekarska podnosiła kwalifikacje.

Towarnicka działała we władzach Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Była sekretarzem i członkiem Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Suwalszczyzna”[3], członkiem kolegium „Gazety Suwalskiej” a także przewodniczącą Komisji Rewizyjnej Suwalskiego Towarzystwa Kultury, radną powiatowej, a następnie wojewódzkiej rady narodowej.

Współpracowała z „Kontrastami” popularyzując historię i współczesność ziemi suwalskiej. Współorganizowała teatrzyk lalkowy dla dzieci „Wigraszek”[4]. Działała w Komitecie Założycielskim Muzeum Regionalnego w Suwałkach[5]. Po przejściu na emeryturę (31.01.1980) pracowała w bibliotece Muzeum Okręgowego w Suwałkach. Jej osobiste zaangażowanie przyczyniło się do powstania nowej siedziby PiMBP w Suwałkach. W 1963 r. oddano do użytku nowoczesny i funkcjonalny lokal biblioteki. Stary budynek był niezbyt zachęcającym: ciasno, ciemno, wilgotno[6].

Jadwiga Towarnicka zmarła 23 lipca 1986 po krótkiej i ciężkiej chorobie[7].

W październiku 2011 imię Jadwigi Towarnickiej otrzymała sala oświatowa Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej w Suwałkach.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Była dzieckiem Jana i Petroneli Kolendo. W dzieciństwie bywała we wsi Rudniki koło Raczek, w rodzinnych stronach matki – z domu Woronko. W Białymstoku jej ojciec pełnił funkcję dyrektora banku, natomiast matka zajmowała się domem. Jej młodszy brat Edward zginął w powstaniu warszawskim.

Została pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu miejskim przy ul. Bakałarzewskiej w Suwałkach. Spoczywa obok swoich rodziców.

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Budowałam moje życie od podstaw, "Kontrasty" 1969, nr 7, s. 24-25
  • Diabeł przestał mówić dobranoc..., "Kamena" 1962, nr 6, s. 9
  • Do muzyki Moniuszki, "Kontrasty" 1972, nr 11, s. 28-29
  • Pierwsze biblioteki na Suwalszczyźnie, "Kontrasty" 1971, nr 10, s. 15
  • Początki prasy suwalskiej, "Kontrasty" 1971, nr 6, s. 24
  • Podstawowe ogniwo – wieś..., "Kontrasty" 1971, nr 12, s. 4
  • Rozwój kultury i instytucji kulturalnych Suwalszczyzny w latach 1944-1964, [w: ] Studia i materiały do dziejów Suwalszczyzny, pod red. J. Antoniewicza, Białystok 1965, S. 605-617

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ J. Kopciał, Biblioteka Publiczna w Suwałkach (1945–1996), Suwałki 1997, s. 136.
  2. ↑ G. Sokołowska, W rodzinnych stronach matki, „Warmia i Mazury” 1980, nr 4, s. 24.
  3. ↑ Z. Filipowicz, Zrzeszenia Suwalczan, [w: ] Łączyła ich wspólnota : zrzeszenia i zjazdy Suwalczan, red. Z. Fałtynowicz, Z. Filipowicz, Suwałki 2003, s. 43-71.
  4. ↑ Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą, red. J. Kopciał, Suwałki 2005, s. 643.
  5. ↑ Tamże, s. 656.
  6. ↑ J. Towarnicka, Diabeł przestał mówić dobranoc..., "Kamena" 1962, nr 6, s. 9.
  7. ↑ M. Łozowska, Jadwiga Towarnicka 28.07.1919-23.07.1986, "Bibliotekarz" 1987, nr 3, s. 30.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Chalecka-Połocka L., Barwy czasu, "Gazeta Współczesna" 1976, nr 82.
  • Fałtynowicz Z., Bibliotekarka, [w: ] Biografie suwalskie. Cz. IV, red. M. Pawłowska, Suwałki 1997.ISBN 83-903140-2-9
  • Kopciał J., Biblioteka Publiczna w Suwałkach (1945–1996), Suwałki 1997.ISBN 83-87415-02-2
  • Kroniki [Księgi pamiątkowe] suwalskiej biblioteki publicznej [rkps.], 6 t.
  • Łączyła ich wspólnota : zrzeszenia i zjazdy Suwalczan, red. Z. Fałtynowicz, Z. Filipowicz, Suwałki 2003.ISBN 83-913350-2-X
  • Łozowska M., Jadwiga Towarnicka 28.07.1919-23.07.1986, "Bibliotekarz" 1987, nr 3.
  • Sokołowska G., W rodzinnych stronach matki, "Warmia i Mazury" 1980, nr 4.
  • Studia i materiały do dziejów Suwalszczyzny, red. J. Antoniewicz, Białystok 1965.
  • Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą, red. J. Kopciał, Suwałki 2005.ISBN 83-87415-37-5
  • Towarnicka J., Budowałam moje życie od podstaw, "Kontrasty" 1969, nr 7.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jadwiga_Towarnicka&oldid=73522962”